กรมธรรม์ประกันภัยรถยนต์ จำแนกออกเป็นแบบสมัครใจ (ผู้เอาประกันภัยสนใจเลือกซื้อความคุ้มครองตามความต้องการเอง) และแบบบังคับ (เจ้าของรถทุกชนิดทุกประเภทอยู่ในข่ายบังคับของพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 ต้องจัดให้มีการประกันภัยตามที่กำหนดไว้)         การประกันภัยแขนงนี้มีความสำคัญต่อธุรกิจประกันภัยมากประการหนึ่งเพราะเป็นประเภทธุรกิจที่มีปริมาณเบี้ยประกันภัยรวมเป็นสัดส่วนประมาณร้อยละ60 ของเบี้ยประกันภัยทุกประเภทรวมกัน และอีกเหตุผลหนึ่งคือ เป็นประเภทประกันภัยที่มีโอกาสและความถี่ในการเกิดอุบัติเหตุบ่อยกว่าการประกันภัยแบบอื่น บริษัทจึงเน้นคุณภาพของการให้บริการ ทั้งในด้านความรวดเร็วและการชดใช้ค่าสินไหมทดแทนที่เป็นธรรมอย่างที่สุด เพราะหัวใจของสัญญาประกันภัยคือ การชดใช้ค่าสินไหมทดแทน
        กรมธรรม์ประกันภัยรถยนต์ภาคสมัครใจ กรมธรรม์ที่ใช้มีข้อความและรูปแบบเป็นมาตรฐาน ทุกบริษัทประกันภัยใช้เหมือนกันหมด เพื่อความสะดวกในการควบคุมการตรวจสอบสถิตการรับประกันภัย และปรับปรุงเปลี่ยนแปลงพิกัดอัตราเบี้ยประกันภัยให้เหมาะสมและเป็นธรรมต่อผู้บริโภคโดยรวม
        รถยนต์ที่เอาประกันภัยแบ่งออกตามประเภทและลักษณะการใช้งาน เช่น รถยนต์นั่งส่วนบุคคล รถยนต์ที่ใช้ในเชิงพาณิชย์ รถเช่า รถบรรทุก รถจักรยานยนต์
        ความคุ้มครองหลักของกรมธรรม์แบ่งออกเป็น 2 ส่วนคือ ส่วนที่เกี่ยวกับความสูญเสียหรือเสียหายต่อตัว รถยนต์คันที่เอาประกันภัย ตลอดจนอุปกรณีที่ติดประจำรถนั้น เช่น รถชนกับรถหรือวัตถุอื่นใดก็ตาม ถูกโจรกรรม ไฟไหม้ ระเบิด เป็นต้น) และอีกส่วนคือ การคุ้มครองความรับผิดตามกฎหมายของผู้เอาประกันภัยหรือผู้ขับขี่ ในความเสียหายต่อบุคคลที่สามจากการใช้รถ (เช่น กรณีการบาดเจ็บหรือเสียชีวิตของบุคคลภายนอกทั่วไปและผู้โดยสารในรถหรือทรัพย์สินของบุคคลภายนอกได้รับความเสียหายจากความประมาทเลินเล่อของผู้ขับรถเอาประกัน ซึ่งอาจเป็นรถยนต์คู่กรณี สะพาน เสาไฟฟ้า บ้านเรือน เป็นต้น)
        ผู้ซื้อประกันภัยมักประสบปัญหาในชื่อเรียกแบบ ความคุ้มครอง ชาวบ้านมักเรียกความคุ้มครองเป็นการประกันภัยชั้น 1 หรือประกันภัยชั้น 3 ซึ่งมักก่อให้เกิดความเข้าใจผิดเนือง ๆ เพราะไม่มีข้อกำหนดเป็นมาตรฐานว่าการประกันภัยชั้นไหนประกอบด้วยความคุ้มครองอะไรบ้างและที่สำคัญคือ ระดับวงเงินความคุ้มครองที่แตกต่างกันไปของแต่ละบริษัท
        โดยทั่วไปการประกันภัยชั้นหนึ่งหมายถึง การซื้อความคุ้มครองโดยครอบคลุมถึงความคุ้มครองหลักทั้งสองส่วนโดยมีวงเงินความคุ้มครองเพียงพอทั้งตัวรถที่เอาประกันภัย และโดยเฉพาะส่วนที่คุ้มครองความรับผิดชอบตามกฎหมายต่อบุคคลภายนอก ต้องมีวงเงินชดค่าสินไหมทดแทนต่อการเสียชีวิตต่อคนต่อครั้งและความเสียหายต่อทรัพย์สินของคนอื่นต่ออุบัติเหตุต่อหนึ่งครั้งที่เพียงพอต่อความรับผิดชดใช้ที่อาจเกิดขึ้นได้ เพราะหากซื้อความคุ้มครองที่ต่ำกว่าระดับที่เหมาะสม ความเสียหายส่วนที่เกินวงเงินความคุ้มครองก็จะตกเป็นภาระของผู้เอาประกันภัยหรือคนขับผู้ละเมิดที่จะต้องรับผิดชดใช้ต่อไป
        การประกันภัยแบบชั้น 1 ให้ความคุ้มครองอุบัติภัยทุกอย่างยกเว้นที่ระบุเป็นข้อยกเว้นในกรมธรรม์ ภัยหลัก ๆ ได้แก่ การชน คว่ำ ลักทรัพย์ ชิงทรัพย์ ปล้นทรัพย์ทั้งคัน การลักหรือยักยอกทรัพย์โดยลูกจ้าง การลักทรัพย์ส่วนควบหรืออุปกรณ์ในรถ การจลาจล นัดหยุดงาน ก่อการร้าย การกระทำมุ่งร้าย และภัยอื่น ๆ
        กรมธรรม์รถยนต์ภาคบังคับ หรือ ประกันภัยรถยนต์ตาม พ.ร.บ. ซึ่งกรมธรรม์เป็นทางการคือ กรมธรรม์คุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ กรมธรรม์ให้ความคุ้มครองตามวงเงินที่กำหนดในพระราชบัญญัติคุ้มครองผู้ประสบภัยจากรถ พ.ศ. 2535 โดยกำหนดวงเงินความคุ้มครองต่อครั้ง 5 ล้านบาท สำหรับรถนั่งหรือบรรทุกผู้โดยสารรวมคนขับไม่เกิน 7 คน และ 10 ล้านบาท สำหรับรถนั่งหรือใช้บรรทุกผู้โดยสารรวมคนขับเกิน 7 คน ส่วนความคุ้มครองผู้ประสบภัยต่อคนกำหนดไว้ดังนี้
        - เสียชีวิตหรือทุพพลภาพ 100,000 บาท
        - ค่ารักษาพยาบาลรวมค่าเสียหายไม่เกิน 50,000 บาท
        - ค่าเสียหายเบื้องต้นรวม 30,000 บาท แยกเป็นค่ารักษาพยาบาลสูงสุด 15,000 บาท และค่าปลงศพกรณีเสียชีวิต 15,000 บาทปกติคนขับรถที่เป็นฝ่ายประมาทหรือต้องเป็นผู้รับผิดตามกฎหมายในอุบัติเหตุที่เกิดขึ้น หากได้รับบาดเจ็บหรือเสียชีวิตน่าจะไม่ได้รับความคุ้มครอง แต่กรมธรรม์ยังยอมให้ได้รับความคุ้มครองตามวงเงินค่าเสียหายเบื้องต้นด้วย